محمـدرضـا ایـازی /

اصطلاح “صنعت گردشگری” و توریسم از نگاه ادبیات متخصصین/ سهم ما از این صنعت چیست ؟

به گزارش دیار آذربایجان : ، براساس بررسی های بعمل آمده ،اساساً به کلیه فعالیت های مربوط به جابجایی کوتاه مدت افرادبه مکان های دور از محل سکونت معمولی آنها اطلاق می شود. این یکی از بزرگترین صنایع در جهان است و اقتصاد بسیاری از کشورها تا حد زیادی توسط گردشگری هدایت می گردد.

همچنین صنعت گسترده ای است که شامل مهمان نوازی، حمل و نقل و تعدادی از صنایع یا بخش های دیگر می شود.درک این نکته مهم است که صنعت گردشگری با حرکت به مکان های مختلف نه تنها بر اساس اوقات فراغت بلکه بر اساس سفرهای کاری و برخی انگیزه های اضافی سفر همراه است.

جدا از آن، طبق رایج ترین تعاریف، صنعت گردشگری فعالیت های مربوط به سفر را که فرد قصد دارد بیش ازیک سال در مقصد خودبماند را پوشش نمی دهد.

این بدان معناست که برای مثال، مهاجران و دانشجویان بین المللی طولانی مدت از نظر فنی به عنوان گردشگر طبقه بندی نمی شوند.

توریست

 به زبان ساده، توریست شخصی است که به دلایل تجاری، تفریحی یا اجتماعی به مکان دیگری خارج از دایره اجتماعی معمول خود سفر می کند. بر اساس اکثر تعاریف پذیرفته شده، برای طبقه بندی به عنوان توریست، فرد باید بیش از ۲۴ ساعت در آن مکان بماند، اما حداکثر یک سال.

 گردشگران می توانند با عوامل مختلفی مانند شادابی ذهن و بدن یا تعقیب هیجان، سرگرمی یا لذت، انگیزه سفر داشته باشند. از طرف دیگر، مسافران ممکن است به دلیل کنجکاوی فرهنگی، خودسازی، تجارت، یا تمایل به دیدار دوستان و خانواده یا ایجاد روابط جدید هدایت شوند.

 در حالی که مسافران تجاری معمولاً به عنوان گردشگران طبقه بندی می شوند، باید توجه داشت که بسیاری از تعاریف این کلمه کسانی را که به قصد کسب درآمد از مکانی که به آن سفر می کنند سفر می کنند، حذف می کند.

گردشگری تاثیرات مثبت و منفی بر جامعه  جنبه های اقتصادی و اجتماعی کاملاً در هم تنیده شده اند. اما برای بیان یک ارزیابی، لازم است یک دیدگاه کلی بررسی شود.

توسعه گردشگری باعث رونق اقتصادی می شود. در بهترین حالت، کل منطقه سود می برد. یک شبکه زیرساختی به خوبی توسعه یافته می تواند هم برای ساکنان و هم برای مهمانان مفید باشد.
فرصت های شغلی فصلی درآمدی مکمل را برای بسیاری از کشاورزان ، صنعتگران و بازرگانان  فراهم می کند که در نتیجه می توانند به فعالیت خود ادامه دهند و به حفظ چشم انداز فرهنگی و طبیعی منطقه کمک کنند.

گردشگری بر جوامع درگیر در این فعالیت، به ویژه جوامع اجتماعی از نظر روحی و رفتار اجتماعی و انتقال فرهنگ و تامین آن نیز تأثیر مثبت دارد.

ایران تاکنون از ظرفیت‌های بالقوه خود استفاده نکرده است

اگر عمیقاً به پتانسیل ایران درحوزه صنعت گردشگری بنگریم، شاید به لحاظ موقعیت جغرافیایی و تاریخی از اهمیت کم نظیربرخوردار است؛ چراکه ایران از لحاظ تنوع آب‌وهوایی و شرایط اقلیمی گوناگون از یک‌سو و همچنین وجود تمدن و فرهنگ و مکان‌های تاریخی منحصربه‌ فرد از سوی دیگر،جزء چند کشور اول جهان است که تاکنون از ظرفیت‌های بالقوه خود در این زمینه به نحو مطلوبی استفاده نکرده است.

این خطه از کره خاکی از لحاظ ابنیه و آثار تاریخی، جزء” ۹ کشور نخست دنیا”  و از لحاظ جاذبه‌های” اکوتوریستی درمیان ۱۰ کشور برتر دنیا ” قرار دارد اما در استفاده از این پتانسیل ها آنچه که باید بهره ببرد عاجر مانده است و علل این عجز جهل مدیران ناکارمد است.
بررسی وضعیت صنعت گردشگری در ایران و ملاحظه ارقام درآمدی ارزش حاصل از آن، حاکی از آن است که به‌رغم اینکه ایران یکی از ۱۰ کشور مهم جهان ازحیث آثار تاریخی و فرهنگی است، سهم چندان شایسته‌ای از درآمد و این نداردها متولد یک دوره خاص هم نبوده و امروز متبلور گشته و نیاز به پوست اندازی اساسی در این شاخص است .

مع الاسف از لحاظ آماری اینک شاهد هستیم،کشورهایی که از لحاظ آثار تاریخی و فرهنگی اصلا به لنگ پای ایران هم نمی رسیدند، گوی سبق را از ما ربوده اند و وابستگی ایران به اقتصاد تک محصولی و عدم کفایت برخی مسولان این صنعت را در کشور زمین گیر کرده است و حتی اگر دیر بجنبیم کردستان ترکیه نیز، به مثابه دبی درهمسایگی غرب کشور به تناسب از ما سرعت توسعه بیشتری داشته و خواهد داشت.

چنانکه همگان می دانند در هفت دهه  گذشته، گردشگری دستخوش تغییرات و تحولات غیرقابل تصوری شده است: ازیک پدیده نخبگان به پدیده انبوه، ازخوب زائد به خوب ضروری دربسیاری از موارد گردشگری امروز است و ما همچنان در عمل عاجز!

ترکیه یکی از پردرآمدترین کشورها از صنعت گردشگری

این کشور در بین پردرآمدترین کشورها از صنعت گردشگری رتبه دهم را دارد.

درآمد ترکیه از گردشگران خارجی در سال ۲۰۲۲ قریب به ۶۳۳ میلیارد دلاری است. سیاست مثبت و مدیریت صحیح و تاپیر آن در جذب توریسم محور اصلی را بازی می کند.

این کشور اینک توریستی چیزی به نام معجزه ندارد که ما نداشته باشیم ! اما باید آسیب شناسی کرد که چرا ترکیه سالانه میزبان میلیون ها مسافر و گردشگر می باشد؟

بر اساس گزارشی که سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) منتشر کرده است، ترکیه پس از میزبانی حدود ۲۹٫۹ میلیون گردشگر در سال ۲۰۲۱، به جایگاه چهارم جهان رسید و از کشورهایی همچون ایتالیا و ایالات متحده هم پیشی گرفت.

اما فارغ از موارد خاص مدیریتی وایجاد پتانسیل،یکی دیگر از دلایل جذب توریست ها به این کشور نوع فرهنگ مردم ترکیه است. مردم این کشور در ارتباط با توریسم بسیار خونگرم و مهمان نواز و دارای حوصله  هستند و رفتار با حوصله در برخورد با توریسم به جرات می توان گفت حرف اول را می زند.
دیگر علل موفقیت فرهنگ سازی در چارچوب سیاست اصلی تنوع بخشیدن به گردشگری داخلی و گسترش آن در سراسر کشور به گردشگری اهمیت داده می شود و برای ایجاد شهرهای برند تلاش می کنند.

این جماعت کوچکترین رفتار خشن و آزاردهنده در ارتباط با تورسیم از خود نشان نمی دهند زیرا بر این باورند و نیک می دانند که نان شب آنان برگرفته از حضور و وجود میلیون ها توریسم  است که سالانه به این به سرزمین گسیل شده و سرکیسه را برای تفریح و خرید باز می گذارند.

متاسفانه سازمان جهانی گردشگری ملل متحد درسال ۲۰۱۸ در آمد چندین کشور را از صنعت توریسم بدیسان منتشر کرده که به رغم تمام افتخارات کشورمان، ما حرفی برای گفتن در این رخ داد فرا منطقه ای و فرامرزی نداریم.

فهرست پردرآمدترین کشورهای جهان در صنعت گردشگری

ایالات متحده آمریکا: ۲۹۹ میلیارد دلار آمریکا

اسپانیا: ۹۶ میلیارد دلار

فرانسه: ۸۶ میلیارد دلار

تایلند: ۸۱ میلیارد دلار

انگلستان: ۷۲ میلیارد دلار

ایتالیا: ۶۲ میلیارد دلار

استرالیا: ۵۹ میلیارد دلار

آلمان: ۵۷ میلیارد دلار

ماکائو (چین): ۵۱ میلیارد دلار

ژاپن: ۴۸ میلیارد دلار

حال باید از مسولان ایران عزیز در حوزه گردشگری سوال شود، سهم ما از این صنعت چیست؟! ما در رتبه چندم در بین کشورها قرار داریم و چرا چنین پریشان حالی گریبان گیر این صنعت در کشور ما شده است.

در عصرکنونی صنعت توریسم به عنوان یکی از محورهای اصلی فعالیت‌های اقتصادی، با بسیاری از بخش‌های مختلف اقتصادی ارتباط مستقیمی دارد و کشوهای توریسم پذیراز این پدیده بهره برده و به آنها بهره می‌رساند.

اما فراتر از این مقوله ها، مولفه‌ی امنیت است که امری ضروری برای تمام عرصه‌های زندگی و فعالیت جوامع بشری به شمار آمده و پیش نیازی غیرقابل اجتناب برای آن‌ها می‌باشد.

براساس داده های کارشناسان حوزه توریسم از جمع بندی تحقیقات میدانی و علمی؛ توجه به فراگیر شدن و گسترش دامنه و ضریب امنیت در جامعه، در تمام حوزه‌ها و سطوح، منجر به ایجاد بستری مطمئن و مناسب برای گسترش صنعت توریسم خواهد شد، زیرا صنعت توریسم و توریست نسبت به امنیت منطقه و محل مورد رجوع بسیار حساس بوده و دامنه و میزان واکنش آنها نسبت به مولفه‌های امنیت ساز یا نا امنی ساز بسیار بیشتر از سایر صنایع و افراد حاضر در محیط خواهد بود.

در خاتمه تاکید می گردد که؛ مدیریت صحیح پدیده گردشگری با کنترل صحیح گردشگری، مثبت و کوچک اثرات منفی را کاهش داده و به رونق اشتغال و بحث تبادل فرهنگ تاثیر به سزایی می گذارد.

 محمـدرضـا ایـازی/روزنامه نگار و دانش آموخته علوم سیاسی